zadanie finansowane z Funduszu Promocji Roślin Oleistych
Współpraca rośliny – zapylacze
Ścisłe związki współżycia między światem roślin i zapylaczy wskazują, że jedne bez drugich nie mogą istnieć. Zależność między pszczołami i roślinami ukształtowała się przez miliony lat ewolucji. Rośliny oferują owadom pokarm energetyczny (czyli nektar) oraz bogaty w białko pyłek kwiatowy. Rola zapylaczy zaś pozostaje nieoceniona w procesie generatywnego rozmnażania roślin, co jest kluczowe dla przetrwania każdego gatunku. Taki model symbiozy, w której obie populacje odnoszą korzyści nazywamy mutualizmem. Ta symbioza jest tym szersza im szersza jest bioróżnorodność zarówno świata roślin, jak i świata owadów zapylających.
Zapylanie nie pozostaje bez znaczenia dla człowieka, ponieważ to jego populacja korzysta głównie z efektów pracy zapylaczy, której rezultatem jest wyższe plonowanie roślin.
Co to jest zapylanie i co ono daje?
Roślina, by wydać owoce i nasiona, potrzebuje pomocy w przeniesieniu pyłku z pylników na znamię słupka w odpowiedniej fazie jego dojrzałości i taki proces nazywamy zapylaniem. Później następuje skiełkowanie ziaren pyłkowych, wrośnięcie łagiewkami do zalążni i zapłodnienie komórki jajowej zalążka. W trakcie procesu zapylania nie bez znaczenia jest fakt z jakiej rośliny tego samego gatunku pochodzi pyłek. Powinien pochodzić on od odpowiedniego „partnera”. Tylko wówczas daje to szansę na powstanie dorodnych owoców i nasion. W przyrodzie istnieją również gatunki roślin, które mogą dawać dobre plony owoców i nasion po zapyleniu kwiatów pyłkiem własnym. To tak zwane gatunki samopylne, lecz jest ich niewiele. Zdecydowana większość występujących w przyrodzie roślin to gatunki, które dobrze plonują dopiero po zapyleniu ich kwiatów dobrym pyłkiem obcym. Wynika z tego, że aby rośliny mogły normalnie owocować i rozmnażać się, niezbędna jest „siła obca” powodująca przenoszenie pyłku z pylników na znamiona słupków. Czasami powoduje to wiatr, ruchy wody, ale najczęściej zapylanie odbywa się z udziałem zwierząt. W naszej strefie klimatycznej w procesie przenoszenia pyłku nic jednak nie zastąpi owadów zapylających, na czele z pszczołą miodną. To właśnie zapylacze mają największy wpływ na utrzymywanie i poprawę bioróżnorodności szaty roślinnej.
Rola pszczół miodnych
W ostatnich latach coraz bardziej wzrasta rola pszczół miodnych, ponieważ bardzo szybko ubywa dziko żyjących owadów pszczołowatych np. pszczół samotnic i trzmieli. Spowodowane jest to głównie kurczeniem się bazy pokarmowej owadów, powszechną chemizacją rolnictwa i dużymi zanieczyszczeniami środowiska. Zanieczyszczenia te mają również przełożenie na zdrowotność pszczół miodnych – wytrucia i podtrucia, do których już rzadziej, ale jednak jeszcze dochodzi. Biorąc pod uwagę jedynie rośliny uprawne warto wiedzieć, że właśnie pszczoły hodowane przez człowieka odwiedzają 90% ze 107 głównych roślin uprawianych na świecie. To właśnie w ich pracy ekolodzy i naukowcy pokładają największe nadzieje w rozwoju bioróżnorodności.
Powinniśmy odwdzięczać się pszczołom za bogactwa, z których korzystamy na co dzień. Pszczoły zbierają pyłek i nektar, który stanowi ich pożywienie. W czasie zbiorów świadczą jedną z najważniejszych usług ekosystemowych, ponieważ zapylają wiele gatunków roślin, także tych, które są pożywieniem dla nas i dla wielu gatunków zwierząt. Zapylają także rośliny użytkowane do innych celów – ozdobnych, leczniczych, kosmetycznych i tekstylnych (np. bawełna, len). Prowadzone przez pszczoły zapylanie roślin jest jednym z najważniejszych czynników plonotwórczych.
Pszczoła miodna, oprócz przyczyniania się do znacznego zwiększenia plonów, wytwarza jednocześnie cenne produkty pszczele opisane niżej tj. miód, pyłek, pierzgę, propolis, mleczko pszczele oraz wosk.
Jak Ty możesz pomóc pszczołom i innym zapylaczom, chronić je?
Najprostsze sposoby:
- gość je w swoim ogrodzie/na balkonie i dbaj o środowisko naturalne,
- pozostaw w ogrodzie choć część nieskoszonego trawnika, gdzie kwitną kwiaty oraz miejsce gdzie można założyć kwietną łąkę,
- sadź/siej rośliny miododajne o różnych terminach kwitnienia, najlepiej będące bogatym źródłem nektaru i pyłku, przyjazne dla pszczół. Na balkonie również możesz w ten sposób pomagać.
- nie używaj środków ochrony roślin w godzinach lotu pszczół (od rana do wieczora), a w szczególności nie używaj insektycydów;
- nie wypalaj traw, ani łodyg i kwiatów zeszłorocznych – wiele gatunków owadów właśnie tam się kryje;
- ustawiaj dla pszczół i owadów zapylających (szczególnie w słoneczne dni) miejsca z wodą, popularnie zwanych poidełkami. Powinny one zawierać drobne kamyczki lub żwirek, tak żeby owady mogły spokojnie się napić, np. bez zagrożenia moczenia skrzydełek.
Rolniku/ sadowniku/ ogrodniku – a jak Ty możesz pomóc zapylaczom?
- nie używaj środków ochrony roślin w godzinach lotu pszczół (od rana do wieczora), a w szczególności nie używaj insektycydów. Używaj środki ochrony roślin i nawozy w taki sposób, by nie szkodzić! Zapoznaj się z „Kodeksem dobrej praktyki ochrony roślin” na stronie Instytutu Ochrony Roślin PIB w Poznaniu.
- nie wypalaj traw i liści,
- ograniczaj rozwój roślin inwazyjnych, zastępuj je bioróżnorodną florą;
- uprawiaj rośliny będące bogatym źródłem nektaru i pyłku, przyjazne dla pszczół,
- pozostawiaj miejsca półdzikie, miedze, śródpolne zadrzewienia oraz stosuj kwietne pasy,
- stosuj zasady dobrej praktyki rolniczej.
Co zyskasz w zamian?
- zwiększy się ilość dziko żyjących owadów zapylających w Twojej okolicy,
- możesz obserwować życie owadów zapylających w ich naturalnym środowisku,
- współpraca z okolicznymi pszczelarzami poprawi się, a ustalając wspólnie zasady ustawiania uli wokół upraw skorzystacie wzajemnie,
- twoje uprawy będą pięknie kwitnąć/rosnąć/owocować i wydadzą zdecydowanie wyższe plony,
- możesz kosztować przepyszne produkty pszczele wzmacniając swój organizm oraz podnosząc odporność.
Miód i produkty pszczele
Miód, wg dyrektywy Unii Europejskiej 2001/110/WE, jest naturalną słodką substancją wytworzoną przez pszczoły (Apis mellifera) z nektaru roślin lub wydzielin owadów wysysających soki z żywych części roślin, które pszczoły zbierają, przerabiają ze specyficznymi substancjami własnymi, składają, odwadniają, gromadzą i pozostawiają do dojrzewania w plastrach. Produkt ten może być płynny lub skrystalizowany.
Miody wyprodukowane przez pszczoły z nektaru zebranego z kwiatów nazywamy nektarowymi, a te ze spadzi, wytwarzanej przez mszyce i czerwce, spadziowymi. Jeśli w okresie zbierania nektaru pszczoły przynoszą do ula także spadź pszczelarz uzyska ze swoich uli miody mieszane: nektarowo-spadziowe lub spadziowo-nektarowe. Miód zrobiony przez pszczoły z nektaru jednej rośliny nazywamy miodem odmianowym. Jeśli zaś powstał z nektaru wielu roślin kwitnących w tym samym okresie nazywany jest wielokwiatowym.
Dojrzały miód, poza wrzosowym, wykręcony z zasklepionych plastrów, jest gęstym płynem. Lany z odkręconego słoika lub łyżki tworzy charakterystyczny stożek na powierzchni.
Miód płynny nazywamy patoką, a skrystalizowany do postaci zestalonej – krupcem. Miód powinien skrystalizować. Okres krystalizacji zależy od rodzaju miodu. Najdłużej w stanie patoki może pozostawać miód akacjowy i spadziowy (nawet do 12 miesięcy). W domu miód skrystalizowany można doprowadzić do stanu patoki, trzymając słoik z krupcem w wodzie o temperaturze do 40oC. Dekrystalizacja w wyższej temperaturze obniża wartość odżywczą i biotyczną miodu. Z tego też powodu herbatę, kawę, przegotowaną wodę czy mleko trzeba lekko ostudzić przed dodaniem miodu, inaczej zniszczymy jego cenne właściwości.
Miód jest skarbnicą enzymów, witamin, mikroelementów, kwasów organicznych i węglowodanów pomocnych w leczeniu chorób. Popularnie o miodzie mówimy, że zawiera dużo cukrów prostych czyli glukozy i fruktozy. Dzięki temu nasz organizm szybko go wchłania. Dlatego miód jest znakomitym pokarmem dla sportowców i wspaniałą odżywką dla osób osłabionych.
Rodzaje miodu
Miód wielokwiatowy
Zwany miodem tysiąca kwiatów, pochodzi z wielu roślin miododajnych kwitnących na polach, w sadach, lasach i na łąkach w tym samym czasie.
Kolor i zapach: wiosenny – ma jasny kolor, przyjemny zapach i łagodny smak; letni – znacznie ciemniejszy, bardziej zdecydowany smak oraz zapach.
Właściwości: wspomaga mięsień sercowy. Pomocny przy chorobach wątroby i pęcherzyka żółciowego, grypy, przeziębień, chorób dolnych dróg oddechowych, a także zapobiegawczo.
Miód rzepakowy
Kolor i zapach: w stanie płynnym jest prawie bezbarwny lub ma barwę słomkową. Szybko krystalizuje do konsystencji smalcowatej; po krystalizacji ma biały lub kremowy kolor, słaby zapach kwiatów rzepaku.
Właściwości: pomocny w leczeniu wątroby, trzustki, nerek, układu pokarmowego (w tym wrzodów żołądka i dwunastnicy). Polecany przy leczeniu schorzeń układu krążenia, niewydolności mięśnia sercowego, dusznicy sercowej i miażdżycy. Obniża ciśnienie tętnicze krwi i wyrównuje niedobory potasu w organizmie. Przyspiesza gojenie ran i pęcherzy.
Miód spadziowy
Wytwarzany przez pszczoły z zebranej z liści i pędów wydaliny produkowanej przez mszyce i czerwce.
Kolor i zapach: miody ze spadzi iglastej i ze spadzi liściastej różnią się od siebie barwą, konsystencją, smakiem, aromatem i szybkością krystalizacji. Kolor: od ciemnobrązowego aż do ciemnozielonego. Są gęstsze od nektarowych i zawierają więcej związków mineralnych, szczególnie potasu, fosforu, chloru, siarki, wapnia, magnezu i żelaza.
Właściwości: miody spadziowe działają antyseptycznie, bakteriobójczo, przeciwzapalnie i wykrztuśnie, wspomagają system odpornościowy człowieka. Polecane są w schorzeniach dróg oddechowych, przewodu pokarmowego, serca, układu krążenia, układu nerwowego, przy zaburzeniach trawienia.
Miód lipowy
Zebrany z kwiatów kwitnącej lipy.
Kolor i zapach: kolor jasnożółty, czasem bursztynowy z zielonkawym odcieniem. W smaku jest dość ostry, czasem z lekką nutą goryczki.
Właściwości: działa antyseptycznie, napotnie, przeciwgorączkowo, wykrztuśnie, lekko nasennie i uspokajająco, obniża gorączkę. Pomaga w leczeniu grypy, przeziębienia anginy, zapalenia zatok obocznych nosa, dróg oddechowych. Polecany również w stanach niepokoju i bezsenności.
Miód akacjowy
Kolor i zapach: kolor ma jasnosłomkowy, zapach delikatny. W smaku łagodny.
Właściwości: odznacza się niską aktywnością antybiotyczną. Pomocny w regeneracji błony śluzowej żołądka i jelit, chorobie wrzodowej żołądka, dwunastnicy. Zalecany przy leczeniu nadkwasoty żołądka, zaburzeń przewodu pokarmowego i układu trawiennego. Łagodnie wycisza niepokój wewnętrzny, ułatwia zasypianie, wzmacnia organizm. Ze względu na delikatny smak i małą ilość pyłków polecany dla dzieci i alergików. Z uwagi na dużą zawartość fruktozy może być stosowany przy niektórych rodzajach cukrzycy.
Miód mniszkowy
Zebrany z kwiatów mniszka lekarskiego, kwitnącego na przełomie kwietnia i maja.
Kolor i zapach: jasnożółty kolor, krystalizuje szybko, nierównomiernie, zapach delikatny.
Właściwości: wysoka aktywność biotyczna. Polecany przy chorobach żołądka, zaburzeniach trawienia, chorobach jelit, chorobach wątroby i dróg żółciowych, a także przy niedokrwistości i schorzeniach reumatycznych. Pomocny w stanach wyczerpania psychicznego i fizycznego.
Miód wrzosowy
należy do najlepszych miodów nektarowych
Kolor i zapach: barwa brunatno-czerwona do ciemnobrunatnej, zapach zdecydowany, wrzosowy. Krystalizuje dość szybko, przybierając galaretowatą konsystencję.
Właściwości: polecany przy chorobach dróg moczowych, prostaty, kamicy nerkowej oraz przy zapaleniu jelit i biegunkach.
Miód gryczany
Kolor i zapach: najczęściej ciemno-herbaciany lub brunatny. Ma charakterystyczny intensywny zapach i ostry smak.
Właściwości: dzięki dużej zawartości rutyny poleca się go przy miażdżycy, chorobie wieńcowej i osobom z nadciśnieniem tętniczym. Sprzyja odbudowie komórek kostnych, wzmacnia układ odpornościowy. Przyspiesza gojenie ran i zrastanie kości. Stosowany w leczeniu i prewencji schorzeń układu krążenia.
Miód faceliowy
Kolor i zapach: jasnożółty, smak przyjemny, delikatny, lekko kwaśny zapach. Po krystalizacji staje się jasnokremowy.
Właściwości: zalecany jest przy przeziębieniach i nieżycie żołądka.
Miód malinowy
Kolor i zapach: w stanie płynnym ma kolor podobny do miodu wielokwiatowego, zaś krupiec jest jasny (nigdy nie ma koloru malinowego). Smak ma przyjemny i słodki, a zapachem przypomina owoce maliny.
Właściwości: działa napotnie, rozgrzewająco, antyseptycznie i przeciwgorączkowo. Stosuje się go w przeziębieniach, schorzeniach górnych dróg oddechowych, nieżycie żołądka, jelit, niedokrwistości oraz prewencyjnie przy miażdżycy. Wzmacnia układ odpornościowy i wspomaga pracę serca. Ze względu na doskonały smak i łagodność działania polecany jest szczególnie dzieciom.
Miód nostrzykowy
Kolor i zapach: miód o lekkim zapachu waniliowym, ma jasny kolor, a po skrystalizowaniu staje się jeszcze jaśniejszy lub żółty.
Właściwości: zawiera kumarynę, która obniża ciśnienie tętnicze krwi. Działa uspokajająco i nasennie. Zalecany przy nerwicy serca oraz przy innych jego schorzeniach, a także przy chorobach naczyń krwionośnych. Ma wpływ na zmniejszenie krzepliwości krwi, obniża ciśnienie krwi oraz wykazuje działanie przeciwkrzepliwe. Zaleca się go jako środek przeciwskurczowy w chorobie wieńcowej serca i zakrzepicy naczyń wieńcowych. Można polecić także przy bezsenności, migrenie i nerwobólach.
Miód nawłociowy
Kolor i zapach: charakterystyczny kwaśnosłodki zapach i smak, po skrystalizowaniu mętnieje i przybiera jaśniejszą barwę.
Właściwości: odznacza się wysoką aktywnością antybiotyczną. Polecany jest przy dolegliwościach i schorzeniach dróg moczowych, pęcherza, prostaty, kamicy nerkowej i zapaleniu jelit. Pomocny przy leczeniu grypy, kataru, przeziębień i biegunek. Jest lubiany przez dzieci.
Miód leśny
Kolor i zapach: intensywny kolor i subtelny aromat charakterystyczny dla lasów. Zwykle jest to mieszanka zapachów lipy, dzikiej róży, głogu, maliny, kruszyny, dziurawca, rumianku, borówki i wielu innych ziół.
Właściwości: miód leśny pomaga w przeziębieniach i schorzeniach na tle alergicznym, wzmacnia system nerwowy i poprawia samopoczucie.
Jak obchodzić się z miodem, żeby nie tracił swych właściwości?
Miód należy przechowywać w szczelnie zamkniętym naczyniu, aby nie chłonął wilgoci oraz obcych zapachów. Najlepiej przechowywać go w zaciemnionym miejscu, w dolnych szafkach kuchennych. Krystalizacja (gęstnienie) to naturalna cecha miodów dojrzałych wysokiej jakości. Korzystne i lecznicze dla zdrowia jest wypijanie rano na czczo pół szklanki letniej wody z jedną łyżką miodu. Wskazane jest dodanie jednej łyżeczki pyłku kwiatowego.
Jaki miód wybrać?
Najlepiej wybierać miód z okolic swojego miejsca zamieszkania. Związane jest to z przyzwyczajeniem organizmu do pyłków roślin występujących w regionie, które znajdą się również w miodzie pochodzącym z pobliskiej pasieki. Jeżeli konsument nie jest smakoszem miodów odmianowych, to należy rekomendować miód wielokwiatowy, który powstał z nektaru wielu gatunków roślin i zawiera szerokie spektrum substancji biologicznie aktywnych, smakowych i zapachowych.
Miód w kosmetyce
Miód dzięki wysokim wartościom odżywczym zajmuje ważne miejsce w kosmetyce leczniczej. Podwyższa napięcie skóry, co sprawia że jest miękka i gładka. Miód łatwo wchłania się przez skórę. Usuwa również złuszczony naskórek działając przy tym oczyszczająco i leczniczo.
Kremy na bazie miodu stosuje się głównie do cery suchej lub do masażu kosmetycznego. Łączy się w nich miód z proteinami mleka, witaminą A oraz innymi produktami pochodzenia pszczelego takimi jak: propolis czy mleczko pszczele. Tego rodzaju produkty mają dobroczynny wpływ na regenerację i nawilżenie skóry.
Miód jest doskonałym składnikiem domowych kosmetyków ponieważ nawilża i koi podrażnienia skóry. Stosuje się go również na spękane usta i pięty.
Przed zastosowaniem warto zrobić próbę uczuleniową na nadgarstku, w zgięciu łokcia lub skórze za uchem.
Pyłek kwiatowy
Pyłek kwiatowy jest bardzo wartościowym produktem roślinnym, zawierającym białka, aminokwasy, cukry proste i złożone, tłuszcze, flawonoidy, karotenoidy, witaminy i sole mineralne. Oddziałuje na człowieka odżywczo i leczniczo. Zawarte w pyłku polifenole i kwercetyna mają właściwości antyoksydacyjne, obniżają poziom cholesterolu we krwi i działają przeciwmiażdżycowo.
Pszczoły zbierają z kwiatów jednocześnie nektar i pyłek. Ten drugi formują w postaci obnóży. Barwa obnóży jest różna, zależnie od gatunku rośliny z jakiej pochodzi pyłek.
Właściwości: Działa antybakteryjnie, regeneracyjnie, uodparniająco i odtruwająco. Pomaga przy leczeniu stanów zapalnych gruczołu krokowego, w uporczywych zaparciach i biegunkach. Polecany w leczeniu chorób wątroby, wskazuje działanie przeciwanemiczne, poprawia kondycję organizmu i wzmacnia odporność na przeziębienia, choroby przewodu pokarmowego i dróg oddechowych. Pobudza apetyt i normalizuje trawienie. Może wywoływać reakcję alergiczną.
Pyłek kwiatowy stanowi doskonałą odżywkę w rekonwalescencji po przebytych chorobach. To doskonałe uzupełnienie diety przy wzmożonym wysiłku fizycznym i umysłowym, dla rekonwalescentów, osób osłabionych, ludzi starszych, dzieci oraz kobiet w każdym okresie życia.
Pierzga
Przyniesiony do ula pyłek kwiatowy przeznaczany jest na bieżące potrzeby pokarmowe pszczół. Tworzą one z niego także zapasy na okres jesienno-zimowy. Pyłek złożony zostaje w komórkach, ubity, a następnie pokryty miodem. Podlega on fermentacji mlekowej (zbliżonej do fermentacji kiszonej kapusty). Tak zakonserwowany pyłek nazywany jest pierzgą.
Pierzga w stosunku do obnóży pyłku kwiatowego różni się nieco składem. Zawiera więcej białka, które występuje w postaci peptydów i aminokwasów łatwo przyswajalnych. Posiada również więcej węglowodanów. Pierzga posiada dużą ilość kwasu mlekowego (3,1%), co zmienia jej pH. Proces powstawania pierzgi wpływa również na wzrost zawartości enzymów. Jest ona bogata w witaminy z grupy B, oraz E i K.
Właściwości: działa antybakteryjnie, regeneracyjnie, uodparniająco, odtruwająco i odżywczo. Pomaga przy leczeniu stanów zapalnych gruczołu krokowego w uporczywych zaparciach i biegunkach. Polecana często w leczeniu chorób nowotworowych i wątroby, wykazuje działanie przeciwanemiczne, poprawia kondycję organizmu i wzmacnia odporność na przeziębienia, choroby przewodu pokarmowego i dróg oddechowych. Może wywoływać reakcję alergiczną.
Propolis
Propolis (kit pszczeli) to lepka, gęsta substancja balsamiczno-żywiczna, której pszczoły używają do uszczelniania gniazda, a w mieszaninie z woskiem do polerowania komórek plastra przed zaczerwieniem (przed złożeniem jajeczek przez matkę pszczelą). Tworzony jest w ulu z przynoszonych przez pszczoły-zbieraczki wydzielin pączków topoli, brzozy, wierzby, sosny, świerka, jodły, olchy, dębu, jesionu i innych drzew. Substancje te po wzbogaceniu przez pszczoły wydzieliną gruczołów gardzielowych i żuwaczkowych, a także niewielką ilością wosku i pyłku dają tzw. kit pszczeli. Jest w nim około 300 różnych składników, z których najważniejsze to: flawonoidy, kwasy aromatyczne, garbniki, w sumie 50% substancji żywicznych. Wyciąg propolisu uzyskuje się zazwyczaj rozpuszczając kit pszczeli w 70% etanolu, biorąc 1 część surowca i 10 części płynu.
Właściwości: propolis działa przeciwbakteryjnie, przeciwgrzybicznie, znieczulająco, regeneracyjnie, odtruwająco i przeciwzapalnie. Zaleca się go przy schorzeniach: układu krążenia, nadciśnienia, wrzodach żołądka i dwunastnicy, układu oddechowego, gardła, prostaty, hemoroidach, grzybicach i łuszczycy, a nawet przy odleżynach. Może wywoływać reakcję alergiczną.
Mleczko pszczele
Mleczko pszczele jest to galaretowata substancja o konsystencji gęstej śmietany, barwy białej z odcieniem perłowym i o cierpkim smaku. Mleczko w ulu służy do karmienia larw pszczół robotnic i larw trutni w ciągu pierwszych 3 dni ich życia. W późniejszym okresie pszczoły te otrzymują pokarm w postaci pyłku i miodu. Mleczkiem pszczelim (z ang. nazywanym royal jelly, czyli „królewska galaretka”) karmiona jest matka pszczela (w niektórych krajach nazywana królową) przez całe swoje życie larwalne, a także podczas okresu czerwienia (składania jajeczek). Karmienie matki przez całe życie mleczkiem pozwala na utrzymanie jej w dobrej kondycji i witalności.
Mleczko pszczele to wydzielina gruczołów gardzielowych pszczół. Zawiera wiele cennych składników: białka (zwłaszcza gammaglobuliny i albuminy), substancje lipidowe, węglowodany, kwasy organiczne, witaminy (szczególnie z grupy B), neurohormon (acetylocholina), biopierwiastki (potas, wapń, sód, magnez, żelazo, mangan).
Właściwości: cenne właściwości odżywcze, stymuluje odnowę biologiczną tkanek, poprawia sprawność psychiczną i fizyczną, usprawnia pracę mózgu oraz zdolność koncentracji. Wykazuje pozytywne działanie przy miażdżycy naczyń krwionośnych, w stanach zapalnych żył, po zawale serca, w chorobach krwi oraz niewydolności krążenia. Opóźnia procesy starzenia, a jako naturalny afrodyzjak przeciwdziała impotencji u mężczyzn. Mleczko pszczele zwiększa potencjał fizyczny i intelektualny, ułatwia pokonanie stanów depresyjnych i bezsenności.
Mleczko pszczele należy przechowywać nie dłużej niż 1 rok w niskiej temperaturze (w lodówce) lub w temperaturze pokojowej, najlepiej bez dostępu światła. Dla organizmu korzystne jest spożywanie mleczka z miodem.
Wosk pszczeli
Wosk pszczeli to wydzielina gruczołów woskowych pszczół służąca im do budowania plastrów w ulu. W komórkach pszczelich plastra gromadzone są praktycznie wszystkie produkty, które pszczoły pozyskują i wytwarzają, (miód, pierzga), a także odbywa się wychów kolejnych pokoleń pszczół. Wosk służy również do naprawiania uszkodzeń i zasklepiania komórek wypełnionych dojrzałym miodem.
Wosk pszczeli używany jest m.in. do produkcji naturalnych świec o właściwościach prozdrowotnych. Mają one działanie jonizujące. Świec z wosku pszczelego używa się w kościołach i świątyniach różnych wierzeń podczas codziennych obrzędów. Można je zakupić również na własny użytek. Naturalne świece z wosku pszczelego nie tylko pięknie pachną miodem, ale także wspierają nasze zdrowie.
Wosk pszczeli w farmacji służy głównie do produkcji preparatów dermatologicznych, takich jak maści i kremy przeciwko łuszczycy, łupieżowi, egzemie. Stosuje się go również podczas inhalacji parowych oraz pod postacią okładów do leczenia bóli reumatycznych. Często stosowany jest również w stomatologii do otrzymywania w protetyce wycisków dentystycznych.
Maści z zawartością wosku pszczelego pomagają wyleczyć hemoroidy i rumień skórny. Są także używane do wspomagania procesu gojenia ran, czyraków, wyprysków, a nawet do leczenia świądu, ran i atopowego zapalenia skóry. Wosk pszczeli stosowany jest w kosmetyce włosów i skóry.
Serdecznie zapraszamy do wypełnienia anonimowej ankiety. Zajmie to nie więcej niż 5 minut.
Podziękowania kierujemy dla Podlaskiego Związku Pszczelarzy w Białymstoku za wsparcie w realizacji zadania